انواع بیماری های گوارشی؛ علائم، درمان ، پیشگیری

سیستم گوارش، یکی از اصلی‌ترین ارگان‌ها در بدن هر انسان می‌باشد که باید به سلامت آن توجه کرد. در واقع سلامتی سیستم گوارش هر فرد به همان اندازه مهم است که سلامت قلب و عروق یک فرد از اهمیت برخوردار است. عوامل بسیاری وجود دارد که بر روی سلامت سیستم گوارش انسان تاثیر می‌گذارند و یا از بروز بیماری‌های گوارشی بزرگ‌سالان جلوگیری می‌کنند. بیماری گوارشی بزرگ‌سالان می‌تواند بسیار خطرناک و حتی کشنده باشد و توجه به کیفیت سبک زندگی و غذاها و نوشیدنی‌هایی که در طول روز مصرف می‌کنید، می‌تواند تاثیر بسیاری بر سلامت سیستم گوارش شما بگذارند و خطر ابتلا به بیماری گوارشی بزرگ‌سالان را در شما به حداقل برسانند. شرکت دارویی فرا‌بیوتیک با هدف افزایش آگاهی عمومی، اقدام به گردآوری اطلاعات مربوط به بیماری گوارشی بزرگ‌سالان و راه‌کارهای درمانی و پیشگیرانه اختلالات گوارشی، کرده است. بنابراین برای قدم برداشتن به سوی سبک زندگی سالم‌تر و تندرست‌تر، همراه فرا‌بیوتیک در ادامه باشید.

علائم اختلالات گوارشی در بدن

پیش از آنکه به بررسی علائم اختلالات گوارشی بپردازیم، بهتر است به معرفی بیماری‌های گوارشی بزرگ‌سالان بپردازیم. اختلالات و مشکلاتی که در گوارش هر فرد به وجود می‌آید، می‌تواند طیف گسترده‌ای از ارگان‌های بدن را آلوده کند. سیستم گوارشی بدن انسان تشکیل شده از ارگان‌هایی مانند دستگاه گوارش، مری تا روده راست، کیسه صفرا و کبد و اندام‌های گوارشی کمک‌کننده مانند پانکراس می‌باشند.

در صورتی‌که فرد مبتلا به بیماری گوارشی بزرگ‌سالان باشد، این امکان وجود دارد که یک یا چندین ارگان بدن او دچار مشکل و یا آلودگی شده باشد. اختلالات گوارشی انواع بسیاری را شامل می‌شوند، از جمله شایع‌ترین این مشکلات سندروم روده تحریک‌پذیر، یبوست، ایسکمی‌روده، بیماری کرون مانند التهاب روده و سلیاک می‌باشند.

افرادی که دچار اختلالات گوارشی می‌شوند ممکن است در بروز برخی علائم، مشترک باشند. در ادامه به بررسی شایع‌ترین علائم اختلالات گوارشی بزرگ‌سالان می‌پردازیم و روش‌های درمان پیشگیری از این بیماری‌ها را شرح خواهیم داد. برای افزایش اطلاعات خود در زمینه بیماری گوارشی بزرگ‌سالان و سالم‌تر کردن سبک زندگی خود، در ادامه همراه فرابیوتیک باشد.

 شایع‌ترین علائم بیماری‌ها و اختلالات گوارشی بزرگ‌سالان عبارت‌اند از:

1. ناراحتی شکمی
2. خستگی
3. نیاز شدید به خوردن
4. تغییر وزن ناگهانی و غیر عمد

ناراحتی شکمی و بیماری گوارشی بزرگ‌سالان

 احساس ناراحتی و بعضاً دردهای شکمی را می‌توان در انواع اختلالات گوارشی بزرگ‌سالان، مشاهده نمود، در واقع دردهای شکمی یکی از عوامل بروز انواع بیماری‌های گوارشی بزرگ‌سالان به شمار می‌رود. روده تحریک‌پذیر که یکی از دلایل دردهای شکمی است، با علائمی مانند گاز و نفخ در شکم، یبوست، درد شکم و اسهال، بروز پیدا می‌کند. بیماری روده تحریک‌پذیر، یک بیماری بسیار شایع است که روی روده بزرگ تاثیر می‌گذارد. بر اساس یکی از تحقیقات معتبری که در سال 2018 صورت گرفت، سندروم روده تحریک‌پذیر اغلب به دلیل عدم تعادل در باکتری‌های موجود در سیستم گوارش که دیس بیوز نام دارد، به‌وجود می‌آید.

خستگی ناشی از بیماری های گوارشی

 دومین نشانه‌ای که در ایجاد انواع بیماری‌های گوارشی بزرگ‌سالان، بروز پیدا می‌کند، خستگی مزمن می‌باشد. افرادی که دارای خستگی مزمن می‌باشند، ممکن است در میکروبیوم شکم خود دچار عدم تعادل شده باشند؛ میکروبیوم شکم یک فرد تشکیل شده از عواملی مانند باکتری‌ها، میکرو ارگانیسم‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌های موجود در سیستم گوارش می‌باشند. طبق مقاله‌ای که در سال 2017 توسط مجله پزشکی میکروبیوم منتشر شد، این احتمال وجود دارد، افرادی که دارای سندرم خستگی مزمن هستند، دچار سندرم روده تحریک‌پذیر باشند.

نیاز شدید به خوردن

 یکی از علائمی که ممکن است نشانه بیماری گوارشی بزرگ‌سالان باشد، اشتهای بسیار بالا می‌باشد. همان‌طور که گفته شد تغییر در میکروبیوم افراد می‌تواند موجب بیماری شود و در واقع تغییر در میکروبیوم حاصل تغییر در عادات غذایی می‌باشد. همچنین استفاده بیش از حد از شکر می‌تواند منجر به ازدیاد باکتری بد در شکم و دیس بیوز شود.

مقالات پیشنهادی: پروبیوتیک چیست؟

تغییر وزن ناگهانی و غیر عمد

 تغییرات در میکروبیوم شکم هر فرد، از اصلی‌ترین عوامل تعیین سلامت یا بروز انواع بیماری‌های گوارشی بزرگ‌سالان به‌شمار می‌رود. تحقیقات نشان داده‌اند تغییرات عمده در میکروبیوم شکمی معمولاً در افراد بسیار لاغر یا چاق دیده می‌شود. سبک تغذیه غربی می‌تواند یکی از راه‌هایی باشد که باکتری‌های روده را بهبود می‌بخشد، چرا که در این سبک چربی زیاد مصرف‌شده و کربوهیدرات‌ها محدود می‌شوند.

 به صورت کلی، علائم و نشانه‌های متعددی برای اختلالات گوارشی وجود دارد. عمده‌ترین علائم و نشانه‌های این اختلالات عبارت‌اند از: درد شکم، سوءهاضمه، خستگی، کم‌آبی، خونریزی دستگاه گوارش، از دست دادن اشتها، فتق و انسداد روده.

بیماریهای دستگاه گوارش بزرگسالان

 همان‌طور که اشاره کردیم، سیستم گوارش انسان را ارگان‌های مختلفی تشکیل می‌دهند و بنابراین طیف وسیعی از انواع بیماری‌های گوارشی بزرگ‌سالان وجود دارد که ممکن است هر فرد با آن روبرو شود. از همین رو می‌توان گفت که انواع این بیماری‌ها را باید به صورت جزی‌تر بررسی نمود، اما اگر بخواهیم به صورت خلاصه آن‌ها را بررسی کنیم، باید ابتدا به عوامل ایجاد این بیماری‌ها توجه داشته باشیم. در ادامه همراه فرابیوتیک باشید تا به بررسی عوامل ایجاد(¹) بیماری گوارشی بزرگ‌سالان بپردازیم:

• رژیم کم فیبر
• کم تحرکی روده
• مقاومت در برابر میل به اجابت مزاج به علت درد بواسیر
• مصرف داروهای ضد بارداری حاوی کلسیم یا آلومینیوم
• ورزش ناکافی
• مسافرت یا تغییرات دیگر در حالت معمول زندگی
• خوردن مقدار زیادی از محصولات لبنی
• فشار روحی
• داروهای ضدافسردگی، قرص‌های آهن و داروهای ضد درد مانند مواد مخدر
• بارداری
• سوء جذب
• عفونت ویروسی یا باکتریایی
• جراحی قبلی روده

در ادامه با فرابیوتیک باشید تا به شرح انواع بیماری‌های گوارشی بزرگ‌سالان که به‌طور شایع‌تری برای افراد رخ می‌دهند پرداخته و نشانه‌های هر یک از این بیماری‌ها را نام ببریم:

عدم تحمل غذایی ناشی از بیماری گوارشی

زمانی که سیستم گوارشی نتواند غذاهای خاصی را تحمل یا هضم کند، به وجود می‌آید. این بیماری برخلاف آلرژی غذایی، فقط بر هضم غذا تاثیر می‌گذارد. علائم بیماری عدم تحمل غذایی به شرح زیر می‌باشند:

• نفخ یا گرفتگی عضلات
• اسهال
• سردرد
• سوزش سر دل
• تحریک‌پذیری
• گاز معده
• استفراغ

بیماری سیلاک

یکی از انواع بیماری‌های گوارشی بزرگ‌سالان که در نوع خود بسیار شایع می‌باشد، بیماری سلیاک می‌باشد که در پی اختلال در ایمنی بدن، به‌وجود می‌آید. افراد مبتلا به بیماری سلیاک باید رژیم غذایی بدون گلوتن را دنبال کنند تا علائم و آسیب به روده کوچک را به حداقل برسانند.

سوزش معده یا سوزش سر دل

یک بیماری است و زمانی رخ می‌دهد که اسیدهای معده به مری برگردند که باعث درد سینه و احساس سوزش می‌شوند.

علائم سوزش معده شامل موارد زیر است:

• ناراحتی قفسه سینه
• سرفه خشک
• طعم ترش در دهان
• گلو درد
• مشکل در بلعیدن

یبوست مزمن

یبوست مزمن که در انگلیسی با نام Chronic constipation شناخته می‌شود، یکی از انواع بیماری‌های گوارشی بزرگ‌سالان است. این بیماری نشانه‌ای از وجود مشکل در دفع مدفوع می‌باشد.

التهاب روده (IBD)

بیماری التهابی روده بیماری التهابی روده (IBD) نوعی تورم مزمن بوده و از انواع اختلالات گوارشی بزرگ‌سالان
به‌شمار می‌رود.

بیماری کرون

عارضه کرون از انواع بیماری‌های گوارشی بزرگ‌سالان است که کل دستگاه گوارش از جمله روده کوچک و روده بزرگ را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

اسهال

اسهال یکی از شایع‌ترین انواع اختلالات گوارشی بزرگ‌سالان می‌باشد. اگر شما جزو کسانی هستید که هر هفته دچار اسهال می‌شوید، ممکن است دچار وضعیتی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر یا بیماری التهابی روده شده باشید و باید به پزشک مراجعه کنید.

سندروم روده تحریک پذیر

سندرم روده تحریک‌پذیر از انواع بیماری‌های گوارشی بزرگ‌سالان می‌باشد که نشان‌دهنده نوعی اختلال در عملکرد روده است و با درد مزمن شکم، احساس ناراحتی، نفخ و تغییرات در عادات روده‌ای، بدون هرگونه علت ارگانیک دیگری ظاهر می‌شوند.

کولیت اولسراتیو

کولیت اولسراتیو یا بیماری کولیت، فقط روده بزرگ را درگیر می‌کند و از انواع اختلالات گوارشی بزرگ‌سالان می‌باشد. نشانهٔ بارز بیماری کولیت یا التهاب روده، درد شکم و اسهال می‌باشد. این بیماری گاهی اوقات هم با علائم زیر خود را نشان می‌دهد:

• خستگی
• عرق شبانه
• دفع ناقص مدفوع
• خونریزی از رکتوم
• کاهش اشتها و وزن

روش­های درمان انواع بیماری گوارشی

 تاکنون به‌بررسی بیماری‌های گوارشی بزرگ‌سالان و انواع آن‌ها پرداختیم. باید در نظر داشته باشید که بیماری‌ها و اختلالاتی که به گوارش مربوط می‌شوند، طیف وسیعی از ارگان‌ها را شامل می‌شوند و برای تشخیص و درمان این بیماری‌ها حتماً باید از یک پزشک متخصص کمک گرفت. پزشک متخصص با بررسی علائم، سابقه پزشکی فرد و خانواده وی و شدت بیماری، درمان فرد را آغاز می‌کند. گروه درمانی فرابیوتیک‌ به جهت افزایش اطلاعات شما، در ادامه به شرح درمان‌های بیماری گوارشی بزرگ‌سالان پرداخته است. برای اطلاع از این روش‌ها در ادامه همراه با فرابیوتیک‌ باشید.

 از مهم‌ترین عواملی که می‌تواند در درمان بیماری‌ها و اختلالات گوارشی بزرگ‌سالان نقش داشته باشد، تغییر سبک زندگی به یک زندگی سالم‌تر و تندرست‌تر می‌باشد. برای اولین گام به سوی زندگی سالم‌تر، باید اقدام به ترک سیگار و محدود کردن مصرف مشروبات الکلی نمایید. با ترک این عوامل می‌توانید قدم بزرگی را برای سلامتی خود بردارید. دومین عاملی که برای درمان بیماری گوارشی بزرگ‌سالان باید به آن توجه داشته باشید، تغییر عادات غذایی و اجتناب از خوردن غذاهای چرب و اسیدی می‌باشد. می‌توانید به جای غذاهای چرب و اسیدی از غذاهای سالم و فیبردار استفاده نمایید. در صورتی‌که شدت بیماری گوارشی بزرگ‌سالان، بیش از حدی باشد که بتوان با موارد گفته شده آن را درمان کرد، داروهای تجویزی و آنتی بیوتیک ها برای بیمار تجویز می‌شوند که به صورت کوتاه مدت یا بلند مدت باید توسط بیمار مصرف شوند. بستری شدن در بیمارستان و جراحی نیز از روش‌های دیگری هستند که پزشک متخصص برای بیمارانی با شرایط حادتر تجویز می‌کند.

پیشگیری از ابتلا به انواع بیماری گوارشی

قطعاً این جمله را شنیده‌اید که می‌گویند، پیشگیری بهتر از درمان است، با پیشگیری از ابتلا به بیماری گوارشی بزرگ‌سالان می‌توانید سالهای طولانی‌تری را همراه با سلامتی و تندرستی سپری نمایید. یکی از اصلی‌ترین راه‌هایی که می‌تواند تضمین کننده سلامت سیستم گوارش شما باشد، رژیم و عادات غذایی شماست. ورزش منظم، تغییر سبک زندگی و داشتن رژیم غذایی سالم، مهم‌ترین عوامل پیشگیری از مبتلا شدن به بیماری‌های گوارشی بزرگ‌سالان به حساب می‌آید. عوامل بسیاری وجود دارند که ناراحتی‌های گوارشی انسان را تحریک می‌کنند و در افراد مختلف به‌طور متفاوتی بروز می‌کنند. برای پیشگیری از ابتلا به این قبیل بیماری‌ها، فاکتورهایی را باید در سبک زندگی خود تغییر دهید، در ادامه همراه فرابیوتیک باشید تا در کنار هم به بررسی این عوامل بپردازیم:

تعادل در رژیم غذایی

برای غذا خوردن و اینکه چه چیزهایی را در روز بخورید و چه اقلامی را نخورید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. در واقع اینکه باید چه چیزی برای رفع مشکلات گوارشی بخورید، تا حدودی به دلیل مشکل گوارشی شما و غذاهایی که به آن‌ها حساسیت دارید، بستگی دارد. به طور کلی، درست و اصولی غذا خوردن می‌تواند به‌طور موثری سلامتی شما را در مقابل بیماری‌ها و اختلالات گوارشی بزرگ‌سالان تضمین کند. برای جلوگیری از نفخ، گاز و اسهال به تدریج فیبر بیشتری به رژیم غذایی خود اضافه کنید. همچنین در طول روز چندین وعده غذایی کوچک بخورید تا از انقباضات ناگهانی روده جلوگیری شود.

رعایت بهداشت فردی

رعایت بهداشت فردی می‌تواند از اصلی‌ترین عواملی باشد که باید برای جلوگیری از بروز بیماری به آن پایبند باشید. همیشه پس از استفاده از دستشویی و قبل از خوردن غذا یا تهیه آن، دستان خود را کاملاً با صابون و آب گرم بشویید. با شست و شوی کامل دستان خود، از انتقال باکتری‌های بالقوه به مواد غذایی جلوگیری خواهید کرد.

همیشه آب بنوشید، اما با احتیاط

 ضروری‌ترین ماده‌ای که روده برای عملکرد طبیعی و هضم مناسب غذا به آن احتیاج دارد، آب است. آب همچنین به نرم شدن مدفوع و دفع بهتر آن کمک می‌کند. در صورتی که احساس می‌کنید دارای سیستم گوارشی حساسی هستید، از نوشیدن نوشیدنی‌هایی مانند قهوه یا نوشابه خودداری کنید. همچنین مصرف مایعات را در هوای گرم و هر زمان که بدنتان در حال تعریق است، مانند ورزش کردن، افزایش دهید.

میوه و سبزی بخورید

خوردن میوه و سبزی به بهبود گوارش غذا در سیستم گوارشی کمک بسیاری می‌کند. برای جلوگیری از ابتلا به بیماری‌ های گوارش بزرگ‌سالان، همیشه مقداری میوه و سبزی کنار دست خود داشته باشید. می‌توانید میوه‌های خشک شده را هم در رژیم غذایی‌تان قرار دهید. میوه و سبزیجات سرشار از ویتامین‌ها، فیبر و مواد معدنی و مغذی هستند که علاوه‌بر خواص درمانی به بهبود عملکرد دستگاه گوارش  نیز کمک می‌کنند. با قرار دادن میوه‌ها و سبزیجات در برنامهٔ غذایی خود خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند امراض قلبی-عروقی و سرطان‌ها را نیز کاهش خواهید داد.

نتیجه گیری

بیماری‌های گوارشی مجموعه‌ای از اختلالات هستند که بر سیستم گوارش اثر می‌گذارند. این بیماری‌ها می‌توانند از مشکلات روزمره گوارش مانند سوء هاضمه یا اسهال تا بیماری‌های جدی و مزمن مانند زخم معده، سندرم روده تحریک‌پذیر یا بیماری کرون. علائم این بیماری‌ها متنوع هستند و شامل درد شکم، تغییرات در روده، سوزش معده و کاهش وزن می‌شوند.

تشخیص این بیماری‌ها نیاز به معاینه پزشکی، آزمایشات تشخیصی مانند آندوسکوپی یا سی تی اسکن و گاهی نیاز به بیوپسی دارد. درمان بستگی به نوع بیماری دارد و ممکن است شامل داروها، تغییرات در رژیم غذایی، تغییرات در سبک زندگی یا در موارد جدی‌تر، جراحی باشد.

مراقبت از سلامتی گوارش مهم است و این شامل تغذیه مناسب، کنترل استرس، ورزش منظم و مراجعه به پزشک برای معاینات دوره‌ای می‌شود. با پیگیری منظم و همکاری با تیم درمانی، می‌توان به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی در بیماران گوارشی کمک کرد.