بیفیدوباکتریوم یک نوع پروبیوتیک است که در دستگاه گوارش انسان و برخی حیوانات یافت میشود. این باکتریها بهعنوان یکی از میکروبهای مفید موجود در روده شناخته میشوند و نقش مهمی در حفظ سلامت دستگاه گوارش و ایمنی بدن بازی میکنند.
عملکرد بیفیدو باکتریوم
بیفیدوباکتریوم با توانایی تخمیر فیبر و پروتئینها، تولید اسیدهای چرب کوتاه زنجیره و ویتامینهای گروه B، بهعنوان یک باکتری مفید شناخته میشود. مصرف موادغذایی حاوی پروبیوتیکها و کاهش مصرف آنتیبیوتیکها به تعادل جمعیت میکروبهای مفید روده، بهبود عملکرد گوارشی، تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش عوارض برخی بیماریها کمک میکند.
انواع مختلف پروبیوتیکها
پروبیوتیکها انواع مختلفی دارند. یکی از انواع پروبیوتیکها، لاکتوباسیلوس است که در محصولات لبنی تخمیر شده مانند ماست و کره وجود دارد. این باکتریها نقش مهمی را در برقراری تعادل میکروبی و تقویت سیستم ایمنی بدن بر عهده دارند. بیفیدوباکتریوم نوع دیگری از پروبیوتیکها محسوب خواهد شد که در محصولات لبنی تخمیرشده و مکملهای غذایی پروبیوتیک یافت میشود.
وجود این باکتریها بهخصوص در روده نوزادان و کودکان اهمیت دارند و در حفظ سلامت دستگاه گوارش آنها تأثیر بهسزایی خواهند داشت.
استرپتوکوکها به حفظ تعادل جمعیت میکروبهای مفید روده کمک میکنند و از آنها برای تولید محصولات لبنی تخمیرشده مانند کفیر بهره میبرند.
ساکارومایسس نیز نوعی پروبیوتیک حاوی مخمرهاست. یکی از نمونههای شناختهشده این گروه، ساکارومایسس بولاردی است که بهعنوان پروبیوتیک مؤثر بر مداوای اسهال ایجادشده توسط عفونتهای رودهای شناخته میشود.
مزایای پروبیوتیکها برای سلامت بدن و دستگاه گوارش
پروبیوتیکها برای سلامت بدن و دستگاه گوارش بسیار مفید هستند. بهعنوان مثال، پروبیوتیکها در رفع و مدیریت مشکلات گوارشی نظیر یبوست، کولیک، سندرم روده تحریکپذیر، بیماریهای التهابی رودهای و عدم تحمل لاکتوز مؤثر هستند.
علاوهبراین، پژوهشها نشان میدهد که پروبیوتیکها میتوانند به رفع مشکلاتی نظیر حساسیت، بهبود علائم سرماخوردگی، افسردگی، فشار خون، مشکلات پوستی و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کنند. مزایای پروبیوتیکها، از جمله بیفیدوباکتریوم بسیار زیاد است که در ادامه به آنها پرداخته میشود.
بهبود تعادل میکروبهای مفید روده
در روده، باکتریها و میکروارگانیسمهای گوناگونی وجود دارند که به حفظ تعادل و سلامت دستگاه گوارش کمک میکنند. مصرف پروبیوتیکهایی مانند بیفیدوباکتریوم در حفظ تعادل باکتریهای مفید موجود در روده نقش دارد.
تقویت سیستم ایمنی
مطالعات نشان دادهاند که پروبیوتیکها سیستم ایمنی بدن را تقویت میسازند. پروبیوتیکها موجب بهبود واکنشهای ایمنی بدن میشوند و این امکان را دارند تا در پیشگیری از عفونتها و اختلالات ایمنی مرتبط با دستگاه گوارش مؤثر باشند.
تسهیل جذب پروتئینها
یکی از خواص پروبیوتیکها، کمک به هضم و جذب پروتئینهای موجود در غذا و سایر ویتامینها و مواد مغذی در بدن است.
کاهش علائم اسهال
برخی از پروبیوتیکها، میتوانند به کاهش علائم اسهال ایجادشده، بهدلیل عفونتهای رودهای کمک کنند. خواص ضدالتهابی و تثبیت آنها بر غشای روده موجب بهبود عملکرد روده و کاهش علائم اسهال میشود.
حفظ سلامت دستگاه گوارش
مصرف پروبیوتیکها از جمله بیفیدوباکتریوم به حفظ سلامت دستگاه گوارش کمک میکند. پروبیوتیکها این امکان را دارند تا با کاهش التهاب و سایر مکانیسمها، به کاهش عوارض عفونتهای رودهای و بهبود عملکرد روده کمک کنند.
کاهش عوارض جانبی آنتیبیوتیکها
احتمال دارد مصرف طولانی مدت آنتیبیوتیکها باعث نابودی باکتریهای مفید موجود در روده و افزایش عوارض جانبی مانند اسهالهای مرتبط با آنتیبیوتیک شود. ثابت شده است که مصرف همزمان پروبیوتیکها با آنتیبیوتیکها، عوارض جانبی آنتیبیوتیکها را کاهش میدهد.
چگونه از پروبیوتیک ها در رژیم غذایی خود استفاده کنیم؟
مصرف منظم مواد پروبیوتیک در رژیم غذایی روزانه اهمیت زیادی دارد. یکی از راهکارهای استفاده از خواص و مزایای بینظیر این مواد، مصرف محصولات لبنی تخمیر شده است. محصولاتی مانند ماست ترش، کفیر و ماست یونانی، کلم ترش حاوی پروبیوتیکهای طبیعی نظیر بیفیدوباکتریوم هستند.
توصیه میشود که این محصولات را بهعنوان جایگزین محصولات لبنی غیر تخمیر شده به رژیمغذایی خود اضافه کنید. تنوعبخشی به رژیمغذایی نیز اهمیت زیادی دارد. سعی کنید بهطور منظم از مواد غذایی سرشار از پروبیوتیکها بهره ببرید. علاوهبر محصولات لبنی تخمیرشده، این امکان را دارید تا از میوهها، سبزیجات، غلات کامل و دیگر موادغذایی غنی از پروبیوتیکها استفاده کنید.
علاوه بر منابع طبیعی ذکر شده، در صورتی که بخواهید در مدت زمان کمتر، تعداد بیشتری از این باکتری های مفید را دریافت کنید، بهترین راه، استفاده از فرآورده های پروبیوتیک است. این مکمل ها که به صورت قطره، ساشه و کپسول عرضه می شوند، حاوی مقادیر بالایی از باکتری های مفید (بین چند صد میلیون تا چندین میلیارد) هستند و نقش بسزایی در پیشگیری و رفع مشکلات گوارشی دارند.
بهترین زمان مصرف پروبیوتیکها
می توانید پروبیوتیکها را قبل یا بعد از غذا مصرف کنید. در صورت توصیه و تجویز پزشک برای مصرف مکملهای پروبیوتیک، حتما مکملها را از مراکز و داروخانههای معتبر تهیه کنید تا از سلامت آنها اطمینان کامل داشته باشید.
جمعبندی
تحقیقات حاکی از وجود ارتباط معنادار بین مصرف پروبیوتیکهای مختلف از جمله بیفیدوباکتریوم با سلامتی روده و دستگاه گوارش و بهبود عملکرد کلی بدن است. تنوعبخشی رژیم غذایی و تأمین مواد پروبیوتیک بدن از منابع طبیعی از جمله ماست و محصولات لبنی پروبیوتیک، انواع حبوبات، سبزیجاتی نظیر سیر، تره، پیاز و میوههایی نظیر توت و موز و همچنین مکمل های حاوی پروبیوتیک در بهبود و ارتقا سیستم ایمنی و دستگاه گوارش کمک میکند.
منابع
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4223251/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8727868/
- https://www.healthline.com/nutrition/best-probiotic-supplement
- https://www.healthline.com/health/bifidobacterium-bifidum
- https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-1666/bifidobacterium-bifidum
- https://www.healthline.com/health/bifidobacterium-bifidum