سرطان کبد سلول‌های این اندام را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد که در سمت راست شکم و زیر دیافراگم قرار دارد. این عارضه ممکن است انواع مختلفی داشته باشد که شایع‌ترین مورد با نام کارسینوم شناخته می‌شود. (1)
دیگر انواع سرطان‌های کبد که معمولا کم‌تر شایع هستند شامل کلانژیوکارسینوم داخل کبدی و هپاتوبلاستوم است که افراد درصورت مشاهده هرگونه علائم ناشی از این اختلال باید به‌دنبال پیگیری راه‌های درمانی باشد.
علائم سرطان کبد چیست؟
بیشتر افراد در مراحل اولیه ابتلا به یکی از انواع سرطان‌های کبد علائم خاصی ندارند. به مرور زمان ممکن است نشانه‌هایی شامل موارد زیر ظاهر شود که باید آن‌ها را جدی گرفت:
- کاهش وزن به‌صورت ناگهانی
- ازدست‌دادن اشتها
- درد در ناحیه بالای شکم
- احساس تهوع و استفراغ
- ضعف عمومی و خستگی زیاد
- تورم شکم
- بروز یرقان
- مشاهده مدفوع سفید
علل بروز سرطان کبد کدام است؟
بیماری سرطان برای کبد زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های این اندام به‌دنبال جهش در DNA به‌صورت غیرعادی رشد کنند و علائم مربوط به این بیماری را به‌وجود آورند.
در واقع DNA در سلول، ماده‌ای است که دستورالعمل‌هایی را برای انجام هر فرآیند شیمیایی در بدن ارائه می دهد، به همین دلیل بروز جهش در این ماده باعث تغییر در تمام دستورهای مورد نظر می‌شود.
در نتیجه ممکن است رشد سلول‌ها از کنترل خارج شود و در نهایت یک توده یا تومور سرطانی را در کبد فرد تشکیل دهد. گاهی اوقات نیز علت این بیماری مربوط به عفونت‌های مزمن و بیماری‌های زمینه‌ای است.
عوامل موثر در افزایش خطر ابتلا به سرطان کبد
امکان دارد برخی از عوامل و مشکلات مربوط به سلامتی، خطر ابتلای افراد را به بیماری سرطان افزایش دهد که دررابطه‌با بروز این عارضه در کبد باید به موارد زیر اشاره کرد:
- عفونت مزمن با HBV یا HCV : ویروس هپاتیت بی یا سی امکان دارد خطر ابتلا به سرطان‌های کبد را افزایش دهد.
- سیروز: این وضعیت پیشرونده و غیرقابل برگشت باعث ایجاد بافت اسکار در کبد شما می‌شود و احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد.
- برخی از بیماری‌های ارثی: بیماری‌های کبدی که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند شامل هموکروماتوز و ویلسون هستند.
- دیابت: خطر ابتلا به سرطان‌های کبد در افرادی که اختلال قند خون دارند بیشتر است.
- بیماری کبد چرب: تجمع چربی در کبد خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد.
- قرارگرفتن در معرض آفلاتوکسین‌ها: آفلاتوکسین‌ها سمومی هستند که توسط کپک‌ها تولید می‌شوند. محصولات زراعی مانند غلات و آجیل می‌توانند به این مواد آلوده شوند و در نهایت فرد را تحت‌تاثیر قرار دهند.
- مصرف زیاد الکل: مصرف بیش‌از حد الکل به مرور زمان می‌تواند منجر به آسیب جبران‌ناپذیر کبدی شود و خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.
نحوه درمان سرطان کبد
رایج‌ترین درمان‌ها برای سرطان اولیه کبد، فرسایش تومور و شیمی‌درمانی است که به‌صورت مستقیم روی توده‌های سلولی تاثیر می‌گذارند. به‌طور کلی راه‌های درمانی برای این عارضه عبارت‌اند از:
- جراحی: این فرایند می‌تواند شامل برداشتن بخشی از کبد یا انجام پیوند باشد که معمولا برای تعداد کمی از افراد مبتلا به این بیماری مناسب است و به اندازه، تعداد و موقعیت تومورها بستگی دارد.
- پرتودرمانی: این کار بیشتر برای سرطان‌های اولیه کبد به‌کار می‌رود که در رایج‌ترین موارد برای حذف تومور از امواج رادیویی و مایکروویو برای گرم‌کردن و تخریب سلول‌ها استفاده می‌کنند.
- شیمی‌درمانی: بسته به نوع سرطان، ممکن است داروهای شیمی‌درمانی برای ازبین‌بردن، کوچک‌کردن یا کندکردن روند رشد تومورها به‌کار گرفته شود که معمولا ازطریق قرص یا تزریق داخل وریدی انجام می‌شود.
جلوگیری از ابتلا به سرطان کبد
با توجه به اینکه بسیاری از عواملی که بر روی بروز سرطان‌های کبد نقش دارند تا حدودی قابل کنترل هستند شما می‌توانید با درنظرگرفتن برخی از توصیه‌ها از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنید که مهم‌ترین موارد عبارت‌اند از:
- سیروز کبدی یکی از عوامل موثر در بروز این عارضه است که با انجام ورزش، کاهش مصرف نوشیدنی‌های الکی و حفظ تعادل وزن قابل کنترل است.
- با دریافت واکسن هپاتیت B می‌توانید خطر ابتلا به این عارضه را کاهش دهید. این واکسن را می‌توان به‌صورت تقریبی به همه افراد ازجمله نوزادان، سالمندان و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، تزریق کرد.
- باتوجه به اینکه هیچ واکسنی برای هپاتیت C وجود ندارد باید اقداماتی را برای پیشگیری از ابتلا به این اختلال انجام دهید که شامل عدم‌استفاده از داروهای غیرقانونی داخل وریدی، انجام تتو و خالکوبی در مراکز امن و داشتن رابطه جنسی محافظت‌شده است.
- داشتن سبک زندگی سالم که شامل استفاده از رژیم غذایی متعادل، عدم‌استفاده از دخانیات و انجام فعالیت‌های ورزشی است به شما کمک می‌کند تا از بروز بیماری سرطان جلوگیری کنید.
جمع‌بندی
سرطان کبد باعث ایجاد اختلال در رشد سلول‌های این اندام می‌شود که امکان دارد علائمی همچون بی‌اشتهایی، کاهش وزن شدید و ناگهانی، یرقان، حالت تهوع و استفراغ در کنار برخی موارد دیگر را به‌دنبال داشته باشد.
دلایل مختلفی وجود دارد که در بروز این عارضه دخیل هستند که معمولا برای درمان سرطان‌های کبدی نیز از روش‌هایی مثل جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی استفاده می‌شود.
فارسی 
English