درماتیت آتوپیک یک نوع بیماری پوستی شایع است که موجب خارش و خشکی پوست میشود. این بیماری عملکرد دفاعی پوست را که وظیفه آن محافظت از بدن در برابر عوامل خارجی و رطوبت است، را ضعیف میکند. درصورت تماس با یک آلرژن یا محرک، علائم اگزما شدید میشود. (1)
توجه داشته باشید که اگزما انواع گوناگونی دارد که هر کدام از آنها دارای محرکهای مخصوصی هستند. در ادامه به بررسی موضوع درمان درماتیت آتوپیک خواهیم پرداخت. این بیماری شایعترین نوع اگزما است. برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
درماتیت آتوپیک (AD) چیست؟
درماتیت آتوپیک (AD یک نوع بیماری پوستی است. این بیماری در لایه سطحی پوست (اپیدرم) تغییراتی را ایجاد میکند. درماتیت آتوپیک بیشتر در کودکان خردسال شایع است، ولی میتواند در هر سنی ایجاد شود. به طور معمول اصطلاح اگزما و درماتیت به جای هم نیز استفاده میشوند. اما بهتر است بدانیم به تمامی انواع درماتیت، اگزما نمیگویند.
علائم بیماری درماتیت آتوپیک (AD) چیست؟
علائم درماتیت اتوپیک به نوع درماتیتی که ما را درگیر میکند، بستگی دارد. امکان دارد ما یک یا چند نوع درماتیت را بهطور همزمان داشته باشیم.
در صورت خاراندن زخمهایی که بر اثر این بیماری به وجد آمده اند، امکان دارد مایع یا خون از پوست خارج شود. اما نشانه اصلی بیماری درماتیت آتوپیک، پوست خارش دار و خشک است. خارش در زمان تشدید بیماری به بثورات قرمز تبدیل میشود.
درصورت ابتلا به این بیماری امکان دارد مشکلاتی مانند آلرژی، افسردگی، کمبود خواب، اضطراب و آسم نیز به وجود آید. این بیماری با توجه سن فرد علائم متفاوتی دارد. این علائم براساس شدید یا خفیف بودن بیماری متغیر هستند. علائم این بیماری از خفیف تا شدید درجهبندی میشوند. بعضی از شایعترین علائم درماتیت آتوپیک عبارتند از:
- خارش
- راش (قرمزی پوست) امکان دارد، شبیه سوختگی باشد.
- تاول
- خشکی پوست
- ضخیم شدن و ورم پوست
- چین خوردن، پوسته پوسته شدن و دلمه بستن پوست
- ایجاد زخمهای دردناک
روشهای درمان درماتیت آتوپیک چسست؟
این بیماری هر چند که بهصورت کامل قابل درمان نیست، یعنی درمان قطعی برای آن وجود ندارد. اما روشهای متعددی برای کاهش علائم آن وجود دارد. درماتیت آتوپیک بر اساس شدت علائم امکان دارد، تاثیرات متفاوتی داشته باشد.
براساس منابع علمی، درمانهای متعددی برای درماتیت آتوپیک پیشنهاد شده است. درمانهای پیشنهاد شده شامل استفاده از محصولات ضد التهابی و کرمها، استفاده از وسایل یخی بهمنظور کاهش خارش و آرامش پوست، به کارگیری تراپی نوری و در صورت نیاز مصرف داروهای خوراکی مانند منعقدکنندهها (برای بهبود علائم روده) و آنتی هیستامینها (برای کاهش خارش) است.
در همه نوع بیماری از جمله درماتیت آتوپیک، بهترین راه درمانی مراجعه به پزشک متخصص است؛ زیرا هر فرد با توجه به علائم، خفیف یا شدید بودن بیماری درمانهای متفاوتی دارد.
درمان خانگی درماتیت آتوپیک چیست؟
بهترین اقدام برای پیشگیری این است که پوست خود را مرطوب کنید. مرطوب کردن موجب بهبود عملکرد سد محافظ پوست میشود. در نهایت التهاب پوست را کاهش میدهد. حمام کردن روزانه سادهترین روش برای آبرسانی به پوست است.
استفاده از نوعی مرطوبکننده و آبرسان به نام امولینت چند دقیقه پس از حمام کردن بسیار مهم است. امولینتها یک لایه محافظ روی پوست بوجود میآورند که رطوبت را به دام میاندازد.
کدام قرصها را میتوان بدون نسخه مصرف کرد؟
داروهایی مثل ایبوپروفن و استامینوفن به شما در کنترل و کاهش التهاب کمک میکنند. برای تسکین و کاهش خارش میتوان از آنتیهیستامینها استفاده کرد. داروهای مورد استفاده اگر حاوی آرام بخش باشند، موجب بهبود خواب میشوند.
برخی از آنتی هیستامینهای خوراکی که برای درمان درماتیت آتوپیک توصیه میشوند، شامل کلرفنیرامین، ستیریزین، دیفنهیدرامین، دوکسیلامین، لوراتادین و فکسوفنادین هستند.
علاوه بر داروهای بالا کورتیکواستروئیدهای موضعی مانند هیدروکورتیزون، خارش و التهاب را کاهش میدهد. این داروها به شکل لوسیون، کرم، ژل و پماد به فروش میرسند. توصیه میکنیم، مقدارمصرف هر یک از این داروها از توصیه پزشک یا دوز بیان شده در بروشور دارو بیشتر نشود. درغیر این صورت ممکن است سبب بروز عوارض جانبی شود.
درمانهای پزشکی
برای کمک به کنترل و مدیریت خارش و التهاب امکان دارد، پزشک کورتیکواستروئیدهای قویتری را نسبت به داروهای بدون نسخه تجویز کند. در موارد کمیاب، پزشک کورتیکواستروئیدهای خوراکی را برای مدت ۵ تا ۷ روز تجویز میکند. از آنجایی که این داروها عوارض جانبی بیشتری دارند، مصرف آنها توصیه نمیشود.
یک داروی بیولوژیکی به نام دوپیلوماب توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای کنترل و مدیریت علائم درماتیت آتوپیک مقاوم به درمان، تایید شده است که باید به صورت تزریقی مصرف شود. این دارو موجب کاهش انتشار اینترلوکین میگردد.
اینترلوکین مولکولهای سیگنال دهنده به آلرژن التهاب است. افزون بر این، امکان دارد پزشک برای جلوگیری از خارش و مرطوب نگه داشتن پوست، پوششهای مرطوب یا قرار دادن باندهای دارویی را برای استفاده روی نواحی آسیب دیده توصیه کند.
جمعبندی
با شناخت علائم و راههای درمان بیماری درماتیت آتوپیک میتوانید علائم و شدت آنها را کاهش دهید. بهطورکلی برای کاهش این بیماری پوست خود را مرطوب نگه دارید. استفاده از مسکنها و آنتی هسیتامینها جهت کاهش و کنترل علائمی مانند خارش به شما کمک میکنند. اگر نخستین برنامه درمانی شما جواب نداد، ناامید نشوید؛ خوشبختانه، راههای متعددی برای امتحان کردن وجود دارد. شما و پزشک معالجتان میتوانید با همکاری یکدیگر بهترین روش را برای کنترل علائم بیابید.
سوالات متداول
درماتیت آتوپیک یک بیماری پوستی مزمن است که معمولاً با خشکی و التهاب پوست همراه است. این بیماری ممکن است در هر قسمتی از بدن رخ دهد، اما وقتی در صورت ظاهر میشود، به آن “درماتیت آتوپیک صورت” یا “اکزما صورت” نیز گفته میشود. این وضعیت برای فرد آزاردهنده است و میتواند تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی او داشته باشد.