فواید مصرف پروبیوتیک ها برای زنان

مصرف پروبیوتیک‌ها می تواند برای اکثر افراد مفید باشد، اما پروبیوتیک ها برای زنان ممکن است اهمیت ویژه ای داشته باشند. زنان دو تا شش برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر هستند و بیماری التهابی روده در زنان دوبرابر مردان رخ می دهد.
با در نظر گرفتن این موضوع، احتمالا برای زنان ضروری تر باشد که نگران سلامت گوارش خود باشند و هر کاری می‌توانند انجام دهند تا میکروبیوم داخلی خود را متنوع و سالم نگه دارند که عملکرد خوب و قابل قبولی داشته باشد. علاوه بر میکروبیوم روده که همه ما داریم، زنان دارای یک میکروبیوم واژن نیز هستند که برای سالم ماندن و عملکرد مناسب به تعادل ظریفی نیاز دارد. برخی از پروبیوتیک‎ها علاوه بر ویژگی های عمومی مانند سلامت و ایمنی بدن، به طور خاص برای حمایت از سلامت و باروری واژن طراحی شده اند. (¹)

پروبیوتیک چیست و چرا به آن نیاز داریم؟

پروبیوتیک‌ها میکروارگانیسم‌های زنده‌ای هستند که می‌توانیم آنها را در مکمل ها و یا رژیم غذایی خود مثل غذاهای تخمیر شده مانند کیمچی یا ماست پروبیوتیک بیابیم. آنها جمعیت میکروارگانیسم های مفیدی را که از قبل در بدن ما در دستگاه گوارش، روی پوست و حتی در مخاط واژن زندگی می کنند، افزایش می دهند. کریستی دین، متخصص تغذیه و سلامت گوارش می گوید: «پروبیوتیک‌ها ترکیبی از باکتری های مفید زنده یا مخمرها هستند که جزو میکروبیوم دستگاه گوارش هستند. آنها از باکتری‌های مفیدی تشکیل شده‌اند که ما را سالم و سرحال نگه می‌دارند و می‌توانند به حفظ تعادل باکتری‌هایی که ممکن است به دلیل بیماری دچار عدم تعادل (دیس بیوزیس) شوند، کمک کنند.»

پروبیوتیک‌ها می توانند از عملکرد صحیح سیستم ایمنی حمایت کنند. یک مطالعه در سال 2019 نشان داد که میکروبیوم روده سالم می تواند نفوذپذیری دیواره روده را کاهش دهد، که به نوبه خود مانع از انتقال میکروارگانیسم های مضر به جریان خون از طریق دیواره روده می‌شود.

پروبیوتیک واژینال چیست؟

پروبیوتیک واژینال محصولاتی هستند که حاوی میکروارگانیسم‌هایی هستند که به بهبود سلامت و تعادل بیماری‌زایی در واژین کمک می‌کنند. این محصولات معمولا شامل گونه‌های خاصی از باکتری‌ها هستند که به عنوان پروبیوتیک به فرد کمک می‌کنند تا برای جلوگیری از عفونت‌های واژینال و نگه داشتن تعادل میکروبی در منطقه واژین خود، سیستم ایمنی بدن خود را تقویت کند.

پروبیوتیک‌های واژینال می‌توانند در درمان عفونت‌های واژینال شایع مانند التهاب واژینال، خارش و سوزش، بوی بد واژین، و آنفولانزای واژینال مفید باشند. همچنین، استفاده از پروبیوتیک‌های واژینال ممکن است برای جلوگیری از عفونت‌های واژینال با خطر عفونت بالا مانند عفونت‌های ادراری و عفونت‌های بعد از لاپاراسکوپی و سزارین مفید باشد.

محصولات پروبیوتیک واژینال در قالب کپسول، لوسیون، کرم و فوم عرضه می‌شوند. قبل از استفاده از پروبیوتیک واژینال، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا به دلیل احتمال وجود علتی مخفی برای علائم شما، مشکلی بزرگتری را نادیده نگیرید

قرص پروبیوتیک برای عفونت واژن

دکتر‌دین اضافه می کند که پروبیوتیک ها می توانند عامل قدرتمندی در پیشگیری از عفونت و حمایت از مبتلایان به بیماری باشند. شواهد روزافزونی وجود دارد که نشان می‌دهد می‌توانیم با مصرف گونه‌های خاصی از پروبیوتیک‌ها، برخی بیماری‌ها را درمان یا حتی از آن‌ها پیشگیری کنیم. فواید بالقوه ای در Diarrhea، سندرم روده تحریک پذیر، عفونت توسط کلستریدیوم دیفیسیل، بیماری التهابی روده و عفونت های واژن مشاهده شده است.

فواید پروبیوتیک ها برای زنان

پروبیوتیک ها فواید زیادی در سلامت بانوان دارند از جمله این فواید می توان به موارد زیر اشاره کرد:

سلامت واژن و باروری زنان

مطالعات نشان داده است که برخی از سویه‌های لاکتوباسیل، نوع خاصی از پروبیوتیک که در اکثر غذاهای پروبیوتیک یافت می‌شود، می‌توانند در درمان و پیشگیری از عفونت‌های واژن مفید باشند. واژینوز باکتریایی می تواند باعث بروز بیماری های التهابی لگن و مشکلات متعدد در دوران بارداری شود. میکروبیوم سالم واژن عامل مهمی برای بارداری موفق و سلامت نوزاد است، زیرا مطالعات نشان می دهد که اولین میکروب های گوارشی در نوزاد در هنگام عبور از کانال تولد به دستگاه گوارش راه می یابند.

دکتر دین حامی استفاده از پروبیوتیک های خوراکی برای سلامت دستگاه تناسلی خانم ها است. او می‌گوید: «پروبیوتیک‌ها به‌ویژه برای سلامت واژن مفید هستند، زیرا تعادل میکروبیوم واژن را حفظ می‌کنند که می‌تواند مستعد ابتلا به عفونت‌های مخمری، واژینوز باکتریایی و عفونت‌های دستگاه تناسلی باشد. سویه‌های خاصی وجود دارند که در این زمینه مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته‌اند و اثرات مفید زیادی دارند.»

ایمنی بدن

عفونت‌های دستگاه ادراری در زنان بسیار شایع‌تر از مردان است، به دلیل مجاورت دهانه واژن و مقعد، که احتمال آلودگی واژن با باکتری های دفع شده از مقعد مانند اشریشیا کلای را افزایش می‌دهد. مطالعات نشان داده است که مصرف کپسول واژینال پروبیوتیک می تواند به طور موثر عفونت ها را از بین برده و میکروبیوم واژن را متعادل کند. این ویژگی می تواند به ویژه پس از یک دوره آنتی بیوتیک مفید باشد، زیرا اغلب می تواند به عدم تعادل در ترکیب میکروبی بدن ما منجر شود.

سلامت سیستم گوارشی- پروبیوتیک ها برای زنان

زنان از نظر آماری مشکلات گوارشی بیشتری نسبت به مردان تجربه می‌کنند، بنابراین ارتقای سلامت گوارشی در آن ها اهمیت خاصی دارد. مصرف پروبیوتیک ها می تواند به کاهش مشکلات گوارشی کمک کند.

دین می‌گوید: «غذاهای تخمیری مانند ماست، کیمچی و کلم ترش می‌توانند با تقویت عملکرد میکروبیوم، کاهش باکتری‌های بیماریزا در روده‌ها و تقویت رشد باکتری‌های مفید لاکتوباسیل ها، باعث بهبود میکروبیوم گوارشی شوند.» با این حال، شایان ذکر است که اثرات پروبیوتیک ها و غذاهای تخمیر شده همیشه ماندگار نبوده و اگر مصرف آنها را متوقف کنید، به تدریج فواید آن ها از بین می رود.

مود و خلق و خو- اثر پروبیوتیک ها برای زنان

زنان اغلب در طی دوران قاعدگی، بارداری یا یائسگی خود، به دلیل تغییرات هورمونی شاهد افزایش مشکلات مربوط به خلق و خو هستند. مطالعات نشان داده اند که یک میکروبیوم روده سالم می تواند از سلامت روانی پشتیبانی کند، در حالی که یک میکروبیوم نامتعادل می تواند باعث مشکلات خلقی شود. دلیلاین قضیه این است که باکتری‌های روده ما می‌توانند در آزادسازی هورمون‌ها شبیه بدن عمل کنند و همچنین از طریق عصب واگ با مغز ما ارتباط برقرار می کنند که به این ارتباط، محور روده-مغز می گویند.

کیفیت خواب بانوان

کیفیت و طول مدت خواب می تواند تحت تاثیر عوامل زیادی از جمله یائسگی قرار گیرد. تحقیقات  نشان می دهد که میکروارگانیسم هایی که در زمان کمبود خواب رشد می کنند نیز می توانند باعث اختلال در ریتم شبانه روزی بدن شوند. میکروبیوم روده متنوع می‌تواند با ایجاد رقابت موثر از رشد بیش از حد این میکروارگانیسم‌های تاثیرگذار بر خواب جلوگیری کند.

پوست در بانوان

با توجه به تاثیر میکروبیوم بدن بر روی سیستم ایمنی، سلامت ضعیف روده می تواند باعث ایجاد تحریک پوست شود. پوست اولین سد دفاعی بدن است و به همراه غشاهای مخاطی و دیواره روده برای جلوگیری از نفوذ میکروارگانیسم‌های بد به بدن ما کمک می‌کند. پروبیوتیک ها می توانند به حمایت از یک فلور سالم در سراسر بدن کمک کنند و تنوع خوب در این جمعیت ها می تواند از رشد بیش از حد میکروارگانیسم هایی که باعث تحریک پوست یا شرایطی می شوند جلوگیری کند.

راه های مصرف پروبیوتیک ها در بانوان

خانم ها می توانند پروبیوتیک ها را به دو صورت خوراکی و واژینال استفاده کنند. کپسول های خوراکی برای شروع اثرگذاری نیاز به زمان بیشتری داشته و پیشنهاد می شود حداقل 1 الی 2 ماه استفاده شوند. فرم خوراکی به راحتی و در تمام سنین قابل استفاده است. کپسول های واژینال اثرگذاری سریعتری نسبت به فرم خوراکی داشته ولی نیاز به شرایط خاصی برای مصرف داشته و در تمام سنین و در دختر خانم ها قابل استفاده نیست. تشخیص نوع پروبیوتیک مناسب براساس شرایط هر فرد و کاربرد مورد نظر، بهتر است توسط پزشک متخصص تعیین شود.

کدام پروبیوتیک ها برای زنان مناسبند؟

پروبیوتیک‌های غنی از انواع لاکتوباسیل‌ها می‌توانند سلامت گوارشی و تناسلی را بهبود بخشند. لاکتوباسیل‌ها می‌توانند محیط واژن را بیش از حد اسیدی کنند تا میکروارگانیسم‌های مضر نتوانند در آنجا افزایش یابند. این قابلیت باعث می‌شود آن‌ها به ویژه هنگامی که توسط زنان برای پیشگیری از واژینوز باکتریایی و سایر عفونت‌ها مصرف می‌شوند، مفید باشند. این فواید برای سلامت واژن حتی زمانی که پروبیوتیک‌ها به صورت خوراکی مصرف می‌شوند، دیده می‌شوند.

نتیجه گیری

مصرف پروبیوتیک ها در سنین مختلف با کمک به رفع عدم تعادل میکروبیوم و حمایت از عملکرد دستگاه گوارش و سیستم ایمنی، فواید متعددی برای بدن دارد.

با توجه به اهمیت حفظ تعادل در میکروبیوم دستگاه تناسلی در خانم ها، نقش پروبیوتیک ها به عنوان عامل موثر در برقراری تعادل میکروفلور، در پیشگیری و رفع عفونت های ادراری تناسلی در آن ها بیش از پیش آشکار شده است. هر سال مطالعات فراوانی درباره اثر سویه های مختلف پروبیوتیک در زنان منتشر می شود. انواع سویه های لاکتوباسیلوس مانند روتری، رامنوسوس و … اثرگذاری مطلوبی در دستگاه تناسلی داشته و به صورت روتین در تمام دنیا در محصولات پروبیوتیک مخصوص خانم ها مورد استفاده قرار می گیرند.